طراحی فونت یک فرایند پیچیده و زمانبر است که نیازمند مهارت و دانش در زمینه طراحی و توسعه فونت است. در طراحی فونت، ابتدا باید یک مفهوم و ایده اولیه برای فونت پیدا کرد. سپس با استفاده از نرمافزارهای طراحی فونت، حروف انتخاب شده در قالب بصری طراحی میشوند.
طراحی فونت به صورت دستی و یا به کمک نرمافزارهای مختلفی همچون Glyphs، FontLab، RoboFont و… انجام میشود. در این نرمافزارها، میتوان حروف را با استفاده از ابزارهای مختلفی طراحی کرد و سپس آنها را به صورت یک فونت درآورد.
طراحی فونت، شامل چندین مرحله و فاز میباشد که در هر مرحله باید با دقت و توجه به جزئیات، اقدام به طراحی حروف نمود. این مراحل عبارتند از:
- نوشتن متن الگو و انتخاب نوع حروف: در این مرحله، باید یک متن الگو برای فونت طراحی شده و نوع حروف و طرح بندی صفحه بررسی شود.
- طراحی حروف: در این مرحله، با استفاده از نرمافزارهای طراحی فونت، حروف طراحی میشوند. در این مرحله، باید با توجه به خوانایی، زیبایی و انطباق با موضوع و نوع متن، حروف طراحی شوند.
- تعیین ابعاد و ضخامت خطوط: در این مرحله، ابعاد و ضخامت خطوط برای حروف تعیین میشوند. در این مرحله، باید به توزیع حروف در فضای فونت، نحوه انحنای خطوط و ضخامت خطوط تو
- پخش فضایی و کاراکترهای تکراری: در این مرحله، حروف تکراری و پخش فضایی آنها مشخص میشود. این شامل کاراکترهایی مانند فاصله، نقطه، کاما و…
- آزمون فونت: در این مرحله، فونت طراحی شده آزمایش میشود و مشکلات آن بررسی میشود. این شامل بررسی خوانایی و روانی متن، اندازه و فاصله حروف و خطوط و… میشود.
- تکمیل فونت: در این مرحله، فونت کامل شده و مشخصات آن اعم از نوع فونت، اندازه، تعداد کاراکترها و… تعیین میشود. سپس فونت آمادهی استفاده است.
در طراحی فونت، باید به مواردی مانند خوانایی، زیبایی، سازگاری با انواع دستگاهها و سیستمعاملها، نحوه استفاده از فونت و… توجه کرد. همچنین طراحی یک فونت، نیازمند توانایی در کار با نرمافزارهای طراحی، دانش و تجربه در زمینه طراحی، خلاقیت و دقت در جزئیات است.
فونت فارسی در مقایسه با فونتهای لاتین، خصوصیات و ظاهری متفاوتی دارد. به عنوان مثال، در فونت فارسی، باید با رعایت اصول و ضوابط خاص، به تناسب و بستهبندی حروف دقت شود و حروف نباید به صورت جداگانه و بیارتباط با یکدیگر در فونت نمایش داده شوند. همچنین، فونت فارسی باید به گونهای طراحی شود که خواندن متن به زبان فارسی برای کاربران آسان و راحت باشد.
در طراحی فونت فارسی، باید به جزئیاتی مانند توزیع حروف در فضای فونت، نحوه انحنای خطوط، ارتفاعات حروف، ضخامت خطوط و… توجه کرد. همچنین، به دلیل داشتن حروف پیوسته در زبان فارسی، فونت فارسی باید برای نمایش بهتر حروف پیوسته طراحی شود.
استفاده از فونت مناسب در طراحی گرافیکی و وبسایتها، علاوه بر بهبود خوانایی و روانی متن، به شناسایی برند و ایجاد هویت بصری شرکت و یا سازمان کمک شایانی میکند. همچنین، با استفاده از فونتهای مناسب در وبسایتها، میتوان بهبود سئو و بهینهسازی وبسایت را نیز تسهیل کرد. در نهایت، انتخاب فونت مناسب، باید با توجه به نوع محتوا و نوع طراحی صورت گیرد و با معیارهایی مانند خوانایی، زیبایی، اصالت و هماهنگی با برند و هویت بصری سازمان مطابقت داشته باشد.
طراحی فونت فارسی
طراحی فونت فارسی؛ آموزش طراحی فونت ایران فونت در یک کار مبتکرانه اقدام به انتشار سه ویدیو کلیپ در موضوع آموزش طراحی فونت فارسی نموده است. این سه ویدیو که هر کدام 5، 7 و 5 دقیقه زمان دارد به صورت تصویری توضیحاتی را درباره طراحی یک فونت فارسی را آموزش میدهد. آموزشی بسیار روان، ساده و مناسب که برای افراد مبتدی می تواند بسیار کارآموز و برای طراحان فونت میتواند مفید باشد. امید است که در ادامه همچنان با انتشار چند PDF و ویدیوی دیگر بتوانیم این کار آموزشی(چگونه فونت بسازیم) و از شیوه ساخت فونت خوشنویسی را ادامه دهیم.
ساخت فونت
ساخت فونت؛ آموزش طراحی فونت در آپارات با آموزش حرفه ای ساخت فونت فارسی فرایندی که به شما می آموزیم که چگونه فونت بسازیم
بخش نخست: آموزش ابتدایی طراحی و ساخت فونت فارسی ۱
http://www.aparat.com/v/C6Eze
بخش دوم: آموزش ابتدایی طراحی و ساخت فونت فارسی بخش ۲
http://www.aparat.com/v/tisBM
و اما بخش سوم و پایانی: آموزش ابتدایی طراحی و ساخت فونت فارسی بخش ۳
http://www.aparat.com/v/0PRKp
طراحی فونت
آموزش طراحی فونت؛ و یا به عبارت دیگر آموزش ساخت فونت با ماهیت این عنوان که آموزش طراحی فونت فارسی در فتوشاپ اموزش ساخت فونت و درست کردن فونت در موبایل و کامپیوتر بعضاً فتوشاپ و یا نرم افزار فونت کریتور 0 تا 100 آموزش طراحی فونت فارسی مراحل ساخت فونت با گوشی آشنایی با نرم افزار طراحی فونت فارسی و نحوه ساخت فونت ما در این آموزش در سایت ایران فونت(IRANFONT) می آموزیم که طراحی قلم فارسی به چند سبک و چطور است.
- ساخت فونت ترکیبی
- آموزش طراحی فونت دستی
- آموزش ویرایش فونت
- چجوری فونت اسم درست کنیم
- سایت ساخت فونت
- فونت فارسی طراحی
طراحی فونت؛ فتوشاپ، کورل،نرم افزار و آنلاین
همونطور که در قبل ها گفتیم قراره از شروع کار طراحی فونت بگیم. قراره طراحان مختلف رو باهاشون گفتگو کنیم و از تجربیاتشون بپرسیم. اگر علاقه مند به طراحی فونت هستید، اگر ابتدای راه هستید و نمیدونید چطور شروع کنید، اگر مسیر براتون مبهم هست یا خیلی جاها پروژه تون متوقف میشه و جلو نمیره، ازتون میخوایم که سوالاتتون رو اینجا کامنت کنید تا با طراحان فونت دربارشون صحبت کنی
سوالات متداول طراحی و ساخت فونت
سوال) درباره تفاوت های فنی طراحی فونت امروز جهان با دیدگاه خوشنویسی کلاسیک [از نام گذاری اصطلاحات گرفته تا اصول کاربردی] صحبت بشه به نظرم قدم بزرگی برداشته میشه چون معمولا تمایز چندانی رو بین این دو قائل نیست جامعه ی ما، هرچند دست کم دو نسل از طراحان گرافیک ما زحمات بسیاری در این زمینه کشیدن…
سفارش طراحی فونت
سفارش طراحی فونت Order font design داستان از اختراع خط شروع شد پس از آن نوبت به عصر چاپ رسيد و امكان چاپ انبوه با كمك حروف سربی عصر دنياي ديجيتال كه شروع شد، كاربرد حروف از پيش طراحی شده از كاغذ به صفحات مانيتور گسترش يافت و طبيعتاً وسعت طراحی فونت نيز گسترش پيدا كرد. فرض كنيد بخواهيم خانه ای بسازيم
- آيا اول به سراغ آجر و تيرآهن می رويم؟
- فرض كنيد بخواهيم يك نرم افزار توليد كنيم آيا اول به سمت صفحه کليد شيرجه مي زنيم؟ مسلّماً خير
بلكه در ابتدا نقشه و طرح لازم است براي ساخت یک فونت جديد هم اول كامپيوترمان را خاموش كرده، كاغذ و مداد و ذهنمان را آماده می كنيم و به سراغ طراحی فونت مورد نظرمان می رويم ابتدا بايد ببينيم دوست داريم فونتمان را براي چه كار طراحی كنيم؟ براي استفاده در متن، براي استفاده در عنوان، برای كاربرد در دسته فونت های نمایشی: فونت گرافیکی، فونت کودکانه، فونت فانتزی، فونت طنز گونه و یا با ادبیات کودکانه و طنز باشد؟
می خواهيم فونتمان شكل هندسی منظّمي داشته باشد يا خير؟ آيا مي خواهيم آن را بر مبناي خاصي طراحی كنيم؟ قلمي سنگين(توپر) مورد نظرمان است يا سبک توخالی ؟ تحقيق دربارهي قلمهاي فارسي و تاريخچهی آنها هم ميتواند به ما كمک كند. بسته به هر يک از كاربرد ها و همين طور مناسب ذوق هنری خود شروع به كار مي كنيم؛ طراحی حروف الفبا، طراحي نشانه ها، اعداد و به طور كلي كاراكتر ها (در كار طراحی فونت به شكل هر كدام از نشانه ها، حروف و اعداد glyph مي گويند) در مرحله اول حروف را به طور جداگانه طراحی می كنيم، می توانيم از كاغذ شطرنجی استفاده كنيم.
حالا كه شكل کلی كاراكترها را طراحی كرده ايم بايد به سراغ مناسب سازی اشكال برای تبديل به قلم كامپيوتری برويم. در اين مرحله، بار ديگر طراحیمان را مرور مي كنيم، اين باز سعی می كنيم را آن قانونمند كنيم. براي هر حرف حالتهای مختلف را در نظر می گيريم حالتهای: تنها از سمت راست چسبان(ته پاره) تنها از سمت چپ چسبان(پيشپاره) چسبان از چپ و راست(ميانپاره) و غير چسبان از چپ و راست تك پاره
حالت های مختلف طراحی برای یک حرف؛ به تفاوت طراحی حرف «ی» در سه حالت توجه کنید. طراحی با را تعریف دقیق و ها اندازه نسبت حروف به یکدیکر انجام میدهیم تا هنگ ام تایپ، شکل حاصل از کنارهم چیده شدن حروف کاملاً متناسب باشد(مثلاً در شکل زیر دقت کنید می توانید خطوطی مثل خط زمینه، خط اول انحنای بالا، خط دوم انحنای بالا ، خط انتهای بالا، و را … تعریف کنید.
خطوط راهنما جهت هماهنگی اندازه های حروف اعداد و نشانه اگر برای یک حرف چندین حرف پیشنهاد داده اید، شکل نهایی را آن انتخاب کنید و اگر قصد ساخت یک خانواده قلم دارید(معمولی، توپر، توخالی) شکل نهایی هر کدام را تعیین کنید .
این نظم و تناسب همیشه باید وجود داشته باشد، حتماً در آموزش خط نستعلیق به تعریف طول حروف بر اساس تعداد ها نقطه برخورده اید
در “ی” مرحله طراحی ممکن است طراح برای برخی حروف چند شکل طراحی کرده باشد و انتخاب شکل مورد نظر را متناسب با کلمه و با توجه به ایجاد تعادل و خوانایی در کلمه انجام دهد.
مثلاً در مورد ی کلمه «سبد» شاید در صورت انتخاب حرف به سـ صورت توپر، ترجیح بدهیم به را ـب صورت توخالی استفاده کنیم. تفکر در ی باره و چرا چگونگی این را ماها انتخاب به یکی از ظرافت موجود در تفاوت کار انسان با کار ماشین میرساند.
تنها چند حالت از حالات مختلف آرایش وزنی حروف و مسأله ی تعادل در وزن کلمات در حالت معمول و برای ساخت قلم کامپیوتر شما امکان تعریف چنین قوانین پیچیدهای را در قسمت ساخت قلم ندارید و در نهایت هر حرف یک شکل خواهد داشت.
البته میتوان با وارد شدن به علم هوش مصنوعی، نرم افزار ویرایش متنی ساخت که با توجه به قوانینی به که آن داده می شود، نسبت به ایجاد تعادل در کل کلمه حساس باشد. اما دقت کنید که این از کار ی حوزه ساخت قلم خارج است و ا پروژه جداگانه است.
همچنین در این مرحله خوب است به که فاصله های قبل و بعد هر کاراکتر دقت کنید و با را ها آن رسم دو خط چین عمودی تعیین کنید. مثلاً برای شکل حرف »ر« در حالت تکپاره، خط مرزی از سمت راست با کاراکتر فاصله دارند اما در شکل همین حرف در حالت تکپاره خط سمت راست به انتهای سمت راست حرف می چسبد چرا که این حرف با حرف قبل خود از سمت راست فاصله ای ندارد
کنجکاوی شاید بپرسید وقتی در یک کلمه مثلاً « قرآن » حرف »ر« قبل »آ« از می آید بهتر است مرز سمت چپ حرف و لاو مرز راست حرف بعدی کمی جابجا شود تا مبادا به اشتباه تصور شود که یک کاراکترِ فاصله بین این دو حرف وجود دارد. راه حلّ این مسأ را له در بخش انتهایی مقاله می آوریم.
حالا وقت آن شده تا کامپیوتر ها را روشن کنیم. با هر وسیلهای که در اختیار دارد: دوربین عکاسی،اسکنر، قلم نوری، یا حتّی دوربین تلفن همراهی ساده، طراحی ایتان را به کامپیوتر انتقال دهید.
برای هر glyph یک فایل عکس جدا ایجاد کنید. خیلی نگران دقت ها عکس، کنتراست و یا روشنی آنها نباشید. شما در مرحلهی بعدی، از این عکس ها به عنوان راهنمایی برای ساخت وکتورهای دقیق استفاده خواهید کرد
شرکت Fontlab نرم افزار های گوناگونی را برای ساخت قلم ارائه کرده است
- Studio Fontographer
- TypeTool
- BitFonter
- AsiaFont Studio
که هر یک متناسب با نوع کاربر و کاربرد متفاوت است Studio Fontlab که نام قدیمش Fontlab بوده است حرفه ایترین ابزار کار برای ساخت قلم نگارشی جدید است. همچنین نرم افزار FontCreator نیز می تواند برای شروع ، نرم افزار خوب و سادهای باشد
نرم افزارهای ساخت قلم به شما امکان ردیابی خودکار خطوط و اشکال را می دهند البته اصلاح آنها و اعمال ظرافت های بعد از آن همچنان بر عهدهی شماست
مرحله ی چهارم: ساخت قلم کامپیوتری حالا نوبت آن است که قلم خود را با یک نرمافزار پیاده سازی کنید. میتوانید در نرمافزارتان font new را انتخاب کنید. همچنین اگر اولین بار است که قصد ساخت یک قلم کامپیوتری دارید، فکر خوبی است تا یک قلم از پیش ساخته شده را که به درستی کار می کند در محیط نرم افزارتان باز کنید، به خوبی آن را بررسی کنید و یا حتی با تغییر glyph ها، نتیجه را مشاهده کنید
ما اگر کار را با انتخاب font new آغار کنید و بخواهید دانه دانه اشکال مورد نظرتان را اضافه کنید شاید پرسشی به ذهن بیاید: “چگونه مشخص کنیم که مثلاً شکل ر برای حرف « ر » باشد و با فشردن دکمه «ی س» از صفحه کلید، به اشتباه حرف « ر » نوشته نشود.” برای یافتن پاسخ این سؤال نگاهی بیندازیم به جدول Unicode و همینطور آرایش صفحه کلید
جدول Unicode در طراحی قلم شما هیچ کاری با سختافزار و اینکه کدام دکمه به کدام کاراکتر نسبت داده شود ندارید. کامپیوتر با ولتاژ کار می کند (در یک سیم یا جریان برقی بیشتر از مثلا 12 ولت وجود دارد و یا وجود ندارد، یک خازن یا بار دارد یا بار ندارد) و این باعث می شود که به آن 1و 0 نسبت بدهند. یعنی کامپیوتر اعدادی با رقمهای صفر و یک همانطور که ما انسانهای ده انگشتی اعدادمان رقمهای تا 0 9 10 رقم را شامل می شود.
مثلاً 8 به زبان صفر و یک می شود 1000 هر کاراکتر هم برای کامپیوتر یک عدد دارد. مثلا اگر شما دکمه ی alt را نگه دارید و عدد 65 که کد کاراکتر A است را تایپ کنید سپس alt را رها کنید خواهید دید که کاراکتر A تایپ می شود. جدولی که مربوط به این کد هاست جدول اسکی نام دارد.
می توانید با جستجوی جدول اسکی در کتب و یا اینترنت، کد مربوط به هر کاراکتر را پیدا کنید . اما مشکل این جدول این بود که تنها برای حروف انگلیسی و چند کاراکتر جا داشت بنابراین برای پشتیبانی از زبان های دیگر سیستم یونیکد ابداع به شد طوری که تعداد خانه های جدول بسیار بیشتر است اما در عوض، کاراکترهای بیشتر را در خود جا می دهد.
برای زبان عربی از که ی خانه 0600 تا 06FF جدول یونیکد است. پیشنهاد می کنیم برای دیدن این جدول هم جستجویی انجام دهید. ( توضیح: 06FF چیست؟ برای کامپیوتر ارقام فقط می توانند بین 1 و 0 باشد به این می گویند مبنای دو برای ما انسان های 10 انگشتی ارقام بین 9 تا 0 هستند به این می گویند مبنای یا 10 عدد دهدهی. حالا اگر ما بخواهیم سیستم مبنای 16 داشته باشیم کافیست که ارقام ما بین تا 0 15 باشد و برای اینکه در خواندن ارقام به اشتباه نیفتیم به جای و10 و11 و12 و13 و14 به 15 ترتیب مینویسیم A و, B و C و D و E و F
بنابراین اگر شما بخواهید طراحی مربوط به آ را انجام دهید، کد مربوط به آ 0622 است که آن را میتوانید در نرمافزار و یا جدول با این عنوان پیدا کنید
ALEF LETTER ARABIC و یا برای افزودن شکل مربوط به علامت سؤال برای متون فارسی کافیست در خانهی با کد 060C با نام COMMA ARABIC طراحی خود را انجام دهید.
تعرفه طراحی فونت
تعرفه طراحی فونت Font design price از آرایش صفحه کلید اما آرایش صفحهکلید موضوعی کاملاً جدا از طراحی قلم است. یعنی شما در طراحی قلم تنها طراحی مربوط به هر کد از جدول Unicode را انجام می دهید. برای تعیین اینکه فشردن کدام دکمه از صفحهکلید منجر به نوشته شدن کدام حرف شود، به صفحه کلیدهای نصب شده بر سیستم شما بستگی دارد. اگر به panel control سپس language برویم و بعد از آن tab languages و در ی ناحیه languages input and services text بر روی دکمهی detailsکلیک کنیم، میتوانیم صفحهکلیدهای نصب شده بر سیستم را ببینیم
کنجکاویای را که قبلاً آوردیم به یاد می آورید؟ شاید شما خطوط مرزی « ر » آ«و » را مانند شکل زیر تعریف کرده باشید اما بخواهید وقتی این دو حرف به این ترتیب کنار هم قرار می گیرند در جای این خطوط مرزی تغییراتی داده ش دو و یا به بیان سادهتر بخواهید استثناهایی مربوط به درهم رفتگی افقی برخی حروف تعریف کنید.
در این حالت شما باید در نرمافزار به سراغ تعریف kerning بروید. کافی است تمام زوج حروفی را که می خواهید به عنوان استثنا تعریف کنید در نظر بگیرید. سپس در بخش kerning میزان درهمرفتگی هر دو glyph را تعیین کنید.
حرف را نـ در حالت مینپاره در نظر بگیرید . این حرف روی خط زمینه می نشیند. اما شاید شما دوست داشته باشید در مواردی که این حرف قبل از حرف «ی» بیاید، مثل کلمه «ی بستنی حرف نـ از خط کرسی بالاتر رود و به شکل نیمدایرهای رو به پایین و متّصل به حروف قبل و بعد خود نوشته شود . امکان تعریف ligature در نرمافزار Fontlab به شما این امکان را میدهد تا بتوانید چنین مواردی را تعریف کنید ،یعنی شما سه glyph طراحی می کنید ن«. 1 « :در حالت میانپاره «. 2 ی» در حالت تهپاره « نی» در حالت ته پاره در صورتی که قصد انجام کار را به صورت کاملاً حرفهای دارید، مرحلهی آخر یعنی Hinting را فراموش نکنید. در این بخش، بر روی طراحی قلم تان مراحلی را انجام می دهید.
تا در صورت نمایش قلم بر صفحات با وضوح کم و یا هنگام استفاده در محیط های گرافیکی و بزرگنمایی تصویر در جایی دیگر، خوانایی قلم شما در بهترین حالت ممکن باقی بماند و با بزرگ شدن و یا کاهش وضوح شاهد کمترین میزان پیکسل شدن خطوط مرزی glyph ها باشیم.
شاید قدم بعدی تحقیق مفصل و کار بر روی قلم های نگارشی پیچیدهی ایرانی باشد چرا که در خوشنویسی بحث فاصله گرفتن از خط کرسی و یا قرار گرفتن حروف دربالای همدیگر نیز پیش می آید. همین طور تحقیق و ارائه ی شیوه های الگوریتمی در مورد خط بنایی از موضوعات بسیار جالب برای کار است.
امیدوارم این مقاله برای دانش آموزان هنرستان و دبیرستان و سایر علاقه مندان مفید باشد و انگیزهای باشد برای ابداع قلمهای مناسب و حساب شده و البته به کارگیری هر قلم در محل مناسب خود همچنین این مقاله شاید بتواند به کسانی که در کار نشر احتیاج به اصلاح مواردی جزئی در قلم های مورد استفاده شان دارند کمک کند.
این نوشته تنها تحقیقی از روی علاقه در موضوع طراحی حروف است، از همه ی هنرمندان و متخصصان دعوت میکنم تا مرا در جریان مطالب تکمیلی و نظرات خود بگذارند
این نوشته ارسالی از طرف کاربران سایت ایران فونت به نقل از فاطمه ملکی است.
58 نظر درمورد “آموزش طراحی فونت فارسی”
با سلام
ضمن تشکر از آموزشهای بسیار خوبتون. بنده از آموزشهای شما برای ساخت یک فونت فارسی استفاده کردم. همه چیز خوب هست، فقط یک مشکل اساسی وجود داره! اینکه محل اتصال بین کاراکترها بصورت نگاتیو نمایش داده میشه و مثل یک فاصلۀ سفید در محل اتصال کارکترها می افته.
اگر ممکنه لطفاً راهنمایی بفرمایید. کارم خیلی لنگه…
پاسخ: فرورفتگی کارکترها را بیشتر کنید.
واقعا سایت عالی وکاربردی هست
منم دقیقا همین مشکل رو داشتم زنگ زدم اِف یک ،کارشناساشون راهنماییم کردن مشکلم حل شد. شمارشون این بود :9099071112
سلام
من ي فونت فانتزي خيلي عالي طراحي كردم
خيلي هم روش زحمت كشيدم
اگه ميتونيد بخريد يا برام بازار پيدا كنيد با هام تماس بگيريد
سلام ببخشید توی ویدیوی دوم یه توضیحی راجع به رنگ گلیف ها داده شد من نگرفتم چی شد میشه توضیح بدین ؟
ممنون