فونت نسخ

در این بخش قصد داریم تا به معرفی دقیق فونت نسخ؛ رویکردهای استراتژیک فونت نسخ، اصول ابتدائی طراحی فونت و تکنیک‌های اجرائی فونت فارسی که برای اجرای طراحی فونت نسخ احتیاج است بپردازیم. برای شروع می‌توانید از محصولات فونت فارسی زیر استفاده کنید:

ابوعبدالله محمد ابن حسین ابن مقله بیضاوی معروف به محمد ابن علی فارسی با شناختی که از خط پیرآموز و خط تعلیق داشت. خط جدید استخراج کرد و آن را ناسخ خطوط عربی،مکی، مدنی و کوفی خواند، به همین مناسبت نام آن خط نسخ شد. این خط همچون آموختن و نوشتنش به مراتب سهل تر و آسان تر از فونت خوشنویسی؛ خطوط کوفی، مدنی و مکی بود. او از روی خط نسخ شیوه های پنجگانه‌ی دیگری نیز ابداع کرد و به پیروی از دوران باستان ایران، به خصوص زمان ساسانیان برای هر رشته و امری خطی خاص قرار داد. بدین توضیح که:

  • خط ریحان برای نوشتن قرآن و دعاها
  • خط ثلث برای تعلیم و ورزش خوشنویسی
  • خط رقاع برای نوشته ها و نامه های دیوانی
  • خط نسخ برای نوشتن تفسیر و حدیث
  • خط توقیع برای نوشتن مناشیر و فرمان ها
  • خط محقق برای نوشتن اشعار و قصاید

و برای نوشتن این شیوه ها موازینی بدین شرح وضع کرد:

  1. فونت ثلث:چهار دانگ آن مسطح و یک دانگ آن مدور
  2. فونت نسخ: تابع خط ثلث
  3. فونت ریحان: تابع خط محقق
  4. فونت توقیع: که دانگی از آن مسطح و دانگی مدور است.
  5. فونت رقاع: که اکثر حروف آن را باید متصل نوشت

خط نسخ

خط یا فونت نسخ تابع خط ثلث است، خط نسخ؛ الفبای این خطوط همگی از یک خط مأخوذ گردیده و شیوه‌ی نویسندگی آن‌ها نیز یکی است و همچنین که گفته ایم. خط مانی و دیگر خطوط مستخرج از خط راز دبیره بوده و بنابراین الفبای اصلی این خطوط مربوط به دوران ساسانیان است و ارتباطی با خط کوفی و عربی ندارند و اینکه خط فاررسی را خط عربی خوانده اند، نتیجه عدم تحقیق و یا تعصب و یا به دست نداشتن اسناد و مدارک و نمونه ی خطوط بوده است.