مجموعه فونت های کوفی

این نخستین یادداشت از سلسله یادداشت‌های معرفی خطوط خوش نویسی اسلامی است. در قالب معرفی انواع خطوط اسلامی فونت های فارسی مشابه با آن‌ها را به شما معرفی می‌کنیم. همچنین نمونه‌هایی از کاربرد گرافیکی خطوط یاد شده ارائه می‌گردد. در ذیل این فونت‌ها نکات بدیع و نابی برای گرافیست‌های جوان نهفته است که قطعا می‌تواند بسیار مفید باشد. مجموعه این مطالب را در برچسب #فونت_های_خوشنویسی می‌توانید مشاهده کنید.
از شما عزیزان خصوصا صاحبان فن و خبره در خطاطی تقاضا داریم نظرات خود را ذیل همین مطلب منتشر کنند. و احیانا اشتباهی دیدند با ما مطرح کنند تا سریعا اصلاح گردد.

خط ​کوفی (Kufic): این خط توسّط «حرب بن امـّیه بن عبدشمس» از دانشمندان قریش به کوفه برده شد. چون این شهر مقرّ خلافت حضرت علی (ع) گردید و خود آن حضرت یکی از کاتبان وحی بودند، رواج بیشتر یافت و احکام و ارقام بدان نوشته شد، لذا از آن پس به «خط کوفی» شهرت یافت. خط کوفی ابتدا نقطه نداشت و این امر در کتابت و قرائت قرآن تولید اشکال می­کرد. اوّلین کسی که نقطه را در کتابت به کار برد، «ابوالأسود دؤلی/ دُئِلی» (ف:۶۹ق) است که به امر حضرت علی (ع) اقدام به این عمل نمود. از انواع خط کوفی عبارتند از: خطوط کوفی مشرقی (شامل کوفی مایل، مـُقوَّر، جمیل، متحوّل، رازی، متکامل، منکسر، منقوط، مصاحف، خراسانی، هراتی، غوری، مصری، مزیّن، مدوّر، مشجّر، زخرفی، و…)، خطوط کوفی مَعقِلی (مُعَقِّلی) یا بَنایی (بَنّایی) (شامل کوفی معقلی ساده، متناظر، گلچینی، شطرنجی، و…) و خطوط کوفی مغربی (شامل خطوط کوفی اندلسی، تونسی، جزایری، قیروانی، سودانی، و…)
خط کوفی نام خطی از خطوط اسلامی است که منسوب به شهر کوفه بوده که در آنجا شکل گرفته و توسعه یافته است. نخستین نسخه‌های قرآن با این خط نوشته می‌شد. از سدۀ سوم هجری به بعد با فراگیر شدن خط نسخ و دیگر دبیره‌های نوآوری شده به‌تدریج کاربرد خط کوفی کمتر شد تا اینکه پس از سده پنجم هجری تقریباً کنار گذاشته شد و دیگر آن همه‌گیری پیشین را نداشت و بیشتر کاربرد تزئینی و محدود یافت. [ویکی پدیا]

دانلود فونت کوفی بنایی

«خط کوفی» اولین خطی است که برای کتابت و تزئین کلام وحی به کار رفته است. اما پس از تحول گوناگون  هزار و چهارصد ساله به سوی زبان و بیان معاصر حرکت نموده است. امروزه در کشور ما اگر چه خط کوفی می تواند در کتیبه‌های بنایی بسیار پرکاربرد باشد ولی به دلیل چند نوع خوشنویسی، مانند نستعلیق و نسخ، خط کوفی مورد استفاده زیادی ندارد. به سبب اینکه جنبه‌های تزئینی در انواع کوفی بسیار فراوان است، اما در کشورهای عربی به‌عنوان پایه‌ای برای طراحی جدید حروف الفبا، در رشته گرافیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. به گونه‌ای که فونت‌های بسیار زیبا و خوانا و روانی بر پایه خط کوفی طراحی و پیاده سازی شده است. خصوصا در فونت‌ها مدرن و شیکی که برای سایت‌ها و شبکه‌های تلویزیونی خود منتشر نموده‌اند. اما در کشور ما ترجیح می‌دهند همچنان خط نسخ پایه فونت‌های باشد.
همین فونت تاهومایی که این همه در باب محسنات و خوانایی حروف عربی/فارسی آن قلم فرسایی شده خود بر پایه خط کوفی سنتی طراحی گردیده است. ولی در ایران همچنان به خط کوفی نگاهی عقب افتاده ای می‌شود. در ادامه به معرفی برخی از بهترین فونت‌های طراحی شده بر پایه خطوط مختلف کوفی می‌پردازیم.

مهم‌ترین، جذاب‌ترین و پرکاربردترین فونت‌های کوفی

فونت مولا

توضیحات: وقتی سخن از خط کوفی به میان می‌آید معمولا فقط تصیر همین فونت در ذهن‌ها تداعی می‌شود. البته که این فونت بر پایه قدیمی ترین نسخه خط کوفی طراحی گردیده است. یا به اصطلاح خط کوفی سنتی که جزو خطوط کوفی مشرقی به حساب می‌آید. فونت مولا را آقای حسین زاهدی براساس خط منسوب به مولا علی علیه السلام طراحی و پیاده سازی کردند. این فونت چون خوانایی خیلی کمی دارد صرفا مناسب نوشته‌های کوتاه و بزرگ است. البته برای پوسترهای مذهبی فونت بی‌نظیری است.

 

فونت انتظار

توضیحات: فونت انتظار که نگاهی است نو به خط کوفی ایرانی توسط سید محمد زاهدی طراحی و توسط پارس فونت (حسین زاهدی) استاندارد سازی شده است.

 

فونت قرناطه

توضیحات: این فونت کوفی از نوع مشرقی و به شیوه قرناطه است.

 

فونت ouhod و motken nogta

توضیحات: این دو فونت احد و متقن نقطه (  ouhod و motken nogta ) که در دوره‌ای در ایران بسیار محبوب شده بودند بر پایه حروف کوفی طراحی و پیاده سازی شدند.

 

فونت‌ های کوفی بنایی

توضیحات: چند نموه فونت کوفی بنایی بر پایه خط کوفی بنایی

 

فونت آرا جذور

توضیحات: فونت بسیار زیبای جذور طراحی شده بر پایه خط کوفی مشرقی است. این فونت که توسط چند جوان خوش ذوق مصری طراحی و پیاده سازی شده است از حروف لاتین بسیار زیبایی نیز پشتیبانی می کند.

 

فونت حکیم غزالی

توضیحات: فونت بسیار زیبای حکیم غزالی طراحی شده بر پایه خط کوفی مغربی

 

فونت پیرآموز

توضیحات: فونت پیرآموز با نگرشی مدرن به خط کوفی در 2 استایل توسط هما دلورای طراحی شده‌ است

 

فونت رابط

توضیحات: فونت رابط نمونه دیگری است از فونت کوفی مغربی

 

فونت بوستان

توضیحات: فونت زیبای بوستان بر پایه حروف کوفی مشرقی طراحی شده است.

 

فونت بی طوبا B Tooba

توضیحات: فونت طوبا براساس خط کوفی سنتی طراحی شده است.

 

فونت اندرویدی دروید عربیک کوفی

توضیحات: فونت کوفی دروید عربیک که یکی از محصولات اختصاصی شرکت گوگل است کاملا بر پایه حروف کوفی طراحی و پیاده سازی گردیده است.

 

فونت کوفی نیشابوری

توضیحات: کوفی ساده به شیوه ایرانی.

 

فونت کوفی مغربی

توضیحات: کوفی مغربی به شیوه اندلسی.

 

فونت کوفیان عربیک

توضیحات: فونت کوفیان عربیک یکی از کامل‌ترین خانواده‌های فونت کوفی مدرن است. این فونت زیبا، کامل و بی عیب و نقص در 8 وزن توسط دو طراح جوان خوش ذوق مصری و فلسطینی به نام های ابراهیم حمدی و زکریا صالح طراحی و پیاده سازی شده است.

 

فونت کوفیه

توضیحات: فونت کوفیه را شرکت معتبر و بین المللی لاینوتایپ در سال 2003 منتشر کرد. این فونت توسط بانوی گرافیست لبنانی نادین شاهین طراحی و پیاده سازی شده است.

 

فونت بی نارنج b narenj

توضیحات:  فونتی ادبی با کاربرد طنز!؟ فونت نارنج در سال 1375 و با الگوی کوفی شرقی از نوع قرمطی طراحی شد. نارنج با حفظ این ویژگی ها ولی مدرن و ساده طراحی شد. به نقل از خانم کوکب طاهباز طراح فونت نارنج؛ این فونت در ابتدا با موضوع ادبی و شاعرانه طراحی شد که با توجه به بلندی بیش از حد حروف و تضاد در ارتفاع باعث به وجود آمدن حس طنز گردیده و لذا در بسیاری از موارد برای موضوعات شاد و طنزآلود استفاده گردید. قرمطه در زبان عربی به معنای ریز بودن خط و نزدیکی واژه ها  و خطوط به یکدیگر است. این تنها بخش کوچکی از فونت‌های طراحی شده با بیس حروف کوفی است. خط کوفی با تمام مشتقات آن قادر است بخش گسترده ای از نیاز گرافیست‌ها را برآورده سازد. باید خط کوفی را به خوبی فهمید تا گرافیست‌ها و طراحان حروف بتوانند بر پایه آن تایپ دیزاین های جدیدی ابداع کنند. این مطلب تنها مقدمه ای است برای اینکه به کار به روی خطوط اصیل و با قدمت علاقه مند شوید.

اگر دوست دارید تمامی لینک های فوق را و همچنین فونت های بسیار دیگری که براساس خط کوفی طراحی شده اند و همچنین چندین پوستر زیبا براساس خط کوفی را یکجا دانلود کنید روی لینک زیر کلیک کنید. لینک زیر حاوی 161 فونت کوفی است؛ 7 فونت کوفی بنایی، 34 فونت کوفی مدرن و امروزی، 111 فونت کوفی مشرقی و 9 فونت کوفی مغربی است.

دانلود کنید

■ آموزش نصب فونت در ویندوز

ابتدا دقت داشته باشید فایل دانلودی را از حالت فشرده خارج کرده باشید.
اگر از ویندوز 7 به بالا استفاده میکنید کافی است که روی فونت و یا فونت ها کلیک راست کنید (فقط فایلهای با فرمت ttf و otf دقت کنید فایل دیگری را انتخاب نکرده باشید) و روی گزینه install کلیک کنید تا فونت ها نصب گردند.
در حالت کلی فونت مورد نظر را در مسیر فونتهای ویندوز کپی نمایید، مسیر پیش فرض: C:\WINDOWS\Fonts
برای آشنایی بیشتر با نحوه استفاده و به کارگیری فونت در پلت‌فرم‌های مختلف بخش راهنمای سایت را مطالعه کنید.